اثر مدیریت بقایای گیاهی بر روی عملکرد و اجزای عملکرد کشت مخلوط آمارانت (amaranthus spp.) و ماش(.vigna radiata l)

چکیده فارسی به منظور بررسی اثر روش های مختلف مدیریت بقایای گیاهی و نسبت های تراکمی کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد علوفه گیاهان آمارانت و ماش در سامانه کشت مخلوط، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی شماره یک گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز اجرا شد. طرح آماری به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی و در 3 تکرار بود. فاکتور اصلی شامل سه سطح مدیریت بقایای گندم( شامل: حذف، مخلوط و سوزاندن بقایا) و فاکتور فرعی شامل نسبت های مختلف تراکمی کشت مخلوط در 5 نسبت ( شامل: 100 درصد، 75 درصد+ 25 درصد، 50 درصد+ 50 درصد و 25+ 75 درصد به ترتیب هر یک از گیاهان آمارانت و ماش) بودند. نتایج این آزمایش نشان داد که بالاترین عملکرد علوفه در روش مدیریتی مخلوط کردن بقایا به مقدار 36/1096 گرم بر متر مربع به دست آمد. که این افزایش معنی دار عملکرد علوفه در تیمار مدیریت مخلوط کردن بقایا ماحصل بهبود صفات وزن خشک برگ و وزن خشک اندام های زایشی بود. بیشترین عملکرد علوفه تحت تأثیر نسبت های تراکمی در تیمار 50 درصد آمارانت و 50 درصد ماش به مقدار 82/1184 گرم بر متر مربع به دست آمد. که این افزایش عملکرد به دلیل افزایش وزن خشک برگ و ساقه و همچنین تعداد برگ بالا در این نسبت تراکمی بود. برهمکنش تیمارهای مدیریت بقایا و نسبت های تراکمی بر روی عملکرد علوفه نشان داد که تیمار نسبت تراکمی 50 درصد آمارانت + 50 درصد ماش تحت تأثیر مدیریت حذف بقایا بیشترین عملکرد علوفه را به خود اختصاص داد که این افزایش عملکرد می تواند ناشی از بهبود رشد و غالبیت گیاه آمارانت و چیرگی آن بر گیاه ماش باشد. این چیرگی منجر به افزایش ارتفاع، افزایش قطر ساقه ها و افزایش وزن خشک برگ ها گردید که متقابلاً منجر به مغلوبیت گیاه ماش و کاهش رشد، ارتفاع، وزن خشک برگ و ساقه های این گیاه شد. بالاترین نسبت برابری زمین در روش مدیریتی حذف بقایا بدست آمد (15/1). همچنین مقدار نسبت برابری زمین در تیمار نسبت تراکمی 50 درصد آمارانت و 50 درصد ماش 24/1 بود. این پژوهش نشان می دهد که اجرای الگوی مخلوط ماش و آمارانت در منطقه هم به لحاظ کمی و هم به لحاظ کیفی روشی مناسب خواهد بود. زیرا در شرایط مخلوط، عملکرد کمی و کیفی علوفه در قیاس با تک کشتی هر یک از گیاهان بالاترین مقدار را دارا بود. در نهایت چنانچه به دنبال یک عملکرد با ثبات و پایدار علوفه هستیم، می توانیم با استفاده از اصول کشاورزی اکولوژیک همچون مخلوط کردن بقایای گیاهی با خاک و تلفیق این امر در سامانه ی کشت مخلوط، از لحاظ تولید علوفه ، کشاورزی پربازده ای داشته باشیم.